Unda kunduz kunlari havo haroratining keskin ko&lsquo;tarilishi, ayrim joylarda shamolning chang to&lsquo;zonlar bilan kuchayishi aytilgan.&nbsp;
<div class="adfox-block-container">
<div id="adfox_165121960321637882"></div>
</div>
Qishloq xo&lsquo;jaligi vazirligi bunday ob-havo sharoitining qishloq xo&lsquo;jaligi mahsulotlarini yetishtirishga ta&rsquo;siri haqida ma&rsquo;lumot va tegishli&nbsp;<a href="https://www.agro.uz/11-0273/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">tavsiyalar berdi.</a>
&nbsp;
<figure>
<figcaption></figcaption>
G&lsquo;o&lsquo;za agrotexnikasiga jiddiy yondashish kerak</figure>
Yuqori havo harorati g&lsquo;o&lsquo;za parvarishiga salbiy ta&rsquo;sir ko&lsquo;rsatib, uni stress holatiga tushishiga olib keladi.&nbsp;
Bunday paytlarda klasterlar, fermer xo&lsquo;jaligi rahbarlari, mexanizator va ishchilar, soha mutaxassislari, olimlar g&lsquo;o&lsquo;zani jazirama issiq va garmseldan zarar ko&lsquo;rmasligiga hamda yaratilgan hosilni saqlab qolishga o&lsquo;ta omilkorlik bilan yondashishlari talab etiladi.
Salbiy oqibatlarning oldini olish uchun bir nechta tavsiyalar mavjud.
Birinchidan, bu davr ichida viloyat va tumanlarning barcha sektorlari o&lsquo;zlarining hududlarida soha mutaxassislari, tajribali dehqonlar va mas&rsquo;ul tashkilotlar xodimlaridan iborat &ldquo;shtablar&rdquo; tashkil etadi.
Ushbu shtablarda tunu-kun navbatchilik yo&lsquo;lga quyiladi va fermer xo&lsquo;jaliklari rahbarlari, mexanizatorlar, ishchi va suvchilar to&lsquo;liq dalaga ko&lsquo;chib chiqishi lozim.
Ikkinchidan, har bir sug&lsquo;orishdan keyin tuproq yetilishi bilan kultivatorlarni &ldquo;baliq sirti&rdquo; qilib o&lsquo;ragan holda ertalab va kechki soatlarda kesak hosil qilmasdan mayin kultivatsiya qilish yo&lsquo;lga qo&lsquo;yiladi.
Aks holda tuproq yuzasi yorilib, o&lsquo;simlik ildizlari zararlanadi, vilt kasalligiga chalinishi ehtimoli oshadi, o&lsquo;sishi va rivojlanishiga salbiy ta&rsquo;sir ko&lsquo;rsatib, hosil elementlari to&lsquo;kilib ketadi.
Bunda mexanizatorlarga dalada barcha sharoitlarni yaratish, ularni kechki soatlarda va kunning issiq vaqtida dam olishlarini tashkil etish lozim.
Uchinchidan, mavjud barcha purkagichlarni (OVX-600, VP-1, shtangali Appolon) kechki soat 19:00 dan keyin ertalab 7:00 gacha otryad usulida ishlashi tizimli tashkil etiladi.&nbsp;
Bunda g&lsquo;o&lsquo;zaga faqat stimulyatorlar va mikroo&lsquo;g&lsquo;itli preparatlar bilan ishlov berish tavsiya qilinadi.
To&lsquo;rtinchidan, viloyat va tumanlarda barcha texnikalar tizimli ravishda mahalliy o&lsquo;g&lsquo;it jamg&lsquo;arish va fekal chiqarishga safarbar qilinadi.&nbsp;
Hududlardagi chorvachilik, parrandachilik va qo&lsquo;ychilikka ixtisoslashgan fermer xo&lsquo;jaliklarida to&lsquo;plangan mahalliy o&lsquo;g&lsquo;itlar sug&lsquo;orilayotgan dala maydonlariga olib chiqiladi.
Beshinchidan, joylarda suvni to&lsquo;g&lsquo;ri taqsimlash va monitoring qilish &ldquo;shtablari&rdquo; tashkil etiladi va mavjud suvdan samarali foydalanish tizimi yo&lsquo;lga qo&lsquo;yiladi.&nbsp;
Suv oldindan rejalashtirilgan va tasdiqlangan grafiklar asosida g&lsquo;o&lsquo;za, takroriy ekin va tomorqalarga o&lsquo;z vaqtida yetkazilishiga suv shtablari shaxsan javobgar hisoblanadi.
Oltinchidan, g&lsquo;o&lsquo;zani sug&lsquo;orishda suvchilar sonini kamida 2-3 martaga oshirish, ularga dalada barcha sharoitlarni yaratish va tungi sug&lsquo;orishga alohida e&rsquo;tibor beriladi.&nbsp;
Sug&lsquo;orilayotgan har bir maydon, albatta, sharbat usulida sug&lsquo;orilishi, sug&lsquo;orishni qisqa o&lsquo;q ariqlardan foydalangan holda hamda mavjud egiluvchan quvurlar orqali amalga oshirish shart.&nbsp;
Xususan, kam suv bilan, tez-tez suvni ko&lsquo;llatmasdan, imkon qadar taktil usul bilan jildiratib sug&lsquo;orish kerak.
Bunday paytlarda paxta maydonlarida egat oralatib yengil sug&lsquo;orish usulidan foydalanib, qisqa muddatlarda peshma-pesh barcha paykallarni namlab olish yaxshi samara beradi.&nbsp;
Shuningdek, dalada suvni uzoq oqizib va zovurga tashlab qo&lsquo;yishga aslo yo&lsquo;l qo&lsquo;yilmaydi.
Tungi sug&lsquo;orish ishlarini tashkil qilish va nazoratini yo&lsquo;lga qo&lsquo;yish uchun har bir sektorda rahbar boshchiligida tungi sug&lsquo;orishni nazorat qilish guruhlari tashkil etilishi va har kuni sug&lsquo;orishni tahlil qilib borish tizimi joriy etiladi.
Yer osti yoki zovurlar suvidan foydalanishni tashkil etish maqsadida qo&lsquo;shimcha ravishda suv nasoslarini o&lsquo;rnatish va ularni elektr energiyasi bilan uzluksiz ta&rsquo;minlash yo&lsquo;lga qo&lsquo;yiladi.
&nbsp;
<figure>
<figcaption></figcaption>
Sabzavot ekinlari parvarishiga ta&rsquo;siri</figure>
Ma&rsquo;lumki, bugungi kunda dala maydonlarda turli sabzavotlar yetishtirilmoqda, shuningdek, takroriy ekin sifatida yaqindagina yerga ekilgan qishloq xo&lsquo;jaligi mahsulotlari bor.&nbsp;
Keskin ko&lsquo;tarilgan ob-havo harorati sabzavot ekinlari parvarishiga salbiy ta&rsquo;sir ko&lsquo;rsatib, ularning stress holatiga tushishiga olib keladi.
Pomidor, shirin qalampir, baqlajon o&lsquo;simliklari ekilgandan to gullashni boshlagan vaqtga qadar sug&lsquo;orishlar to&lsquo;xtatilganda 40-45 kungacha suvsizlikka chidaydi.&nbsp;
Suvsizlik davrida ularning gullari to&lsquo;kiladi, barglari to&lsquo;q-yashil tusga kiradi, kun issiq paytlarda so&lsquo;liganga o&lsquo;xshab turib barglari ham kichrayadi, yer ustki qismlari rivojlanishi sekinlashadi.
Ushbu sabzavotlarning meva tugish vaqtida sug&lsquo;orishlar to&lsquo;xtatilsa, o&lsquo;simliklar 30-35 kun chidaydi. Bu vaqtda tuganaklar to&lsquo;kiladi, bor mevalari ham maydalashadi, barglari bukilib qoladi. Hosildorlik 40-50 foizgacha kamayadi.
Pomidor, shirin qalampir, baqlajon o&lsquo;simliklarida meva pisha boshlagan davrida sug&lsquo;orishlar to&lsquo;xtatilganda o&lsquo;simlik 15-20 kun suvsizlikka chidaydi hamda pishgan va pishmagan mevalar uchki qismidan sarg&lsquo;ayib chirish boshlanadi.
Bunday sharoitda sabzavot ekinlari parvarishida quyidagi eng muhim agrotexnik tadbirlarni o&lsquo;z vaqtida va sifatli amalga oshirish talab etiladi:
<ul>
<li>sug&lsquo;orish ishlarini tungi vaqtlarda amalga oshirish, har bir dalada suvchilar nazoratini tashkil etish;</li>
<li>sug&lsquo;orishni mahalliy o&lsquo;g&lsquo;itlar bilan, sharbat usulida o&lsquo;tkazish;</li>
<li>suvdan keyin qator oralariga kultivatorlar bilan ishlov berish.</li>
</ul>
<h3>&nbsp;</h3>
<h3>Meva-uzum bog&lsquo;larini yuqori havo haroratidan himoya qilish</h3>
&nbsp;
Havo haroratining birdaniga ko&lsquo;tarilib ketishi mevali daraxtlar hamda uzumlarga jiddiy zarar keltiradi.&nbsp;
Buning oqibatida meva va uzumlarning sifati past bo&lsquo;lib, uzoq saqlash hamda tashishga yaroqsiz bo&lsquo;lib qoladi, shu bilan birga tovarboplik xususiyatlari tushib ketadi.
Mevali daraxtlarni havoning jazirama issig&lsquo;ida himoya qilishda quyidagi tavsiyalarga amal qilish taklif etiladi:
<ol>
<li>Daraxtlarni sug&lsquo;orish, bu agrotexnik tadbirlarni kunning salqin vaqtida o&lsquo;tkazish.</li>
<li>Mevali daraxtlarning shox-shabbasi ichki va tashqi qismiga muntazam suv purkab turish.</li>
<li>Kaolin moddasi (oq qum) bilan mevalarga ishlov berish.</li>
</ol>
Tokzorlarda havoning jazirama issig&lsquo;ida o&lsquo;tkaziladigan tadbirlar:
<ol>
<li>Tokzorlar sug&lsquo;orilib, tup atroflari yumshatilish kerak.</li>
<li>Xomtok qilinmagan tokzorlarda xomtok o&lsquo;tkazilmasligi, agar birinchi xomtok amalga oshirilgan bo&lsquo;lsa, ikkinchisini o&lsquo;tkazishni to&lsquo;xtatib turish.</li>
<li>Har bir shingilni to&lsquo;g&lsquo;ri quyosh nurlaridan himoya qilish uchun shingil atrofini barglar bilan o&lsquo;rab qo&lsquo;yishga erishish.</li>
<li>Shingillar yuzasining yuqori harorat natijasida qizishini oldi olish uchun ularga muntazam suv purkab turish.</li>
</ol>
&nbsp;
<a href="https://daryo.uz/2022/07/16/mevali-daraxtlarga-jiddiy-xavf-jazirama-kunlari-qishloq-xojaligida-nimalarga-etibor-berish-kerak/">Manba</a>

Joriy yilning 17—22-iyul kunlari O‘zbekiston hududiga Turkmaniston orqali Eron hududlaridan issiq havo oqimi kirib kelishi tufayli O‘zgidromet shoshilinch xabar e’lon qildi.

Biz haqimizda

Murojaat